Afgelopen week viel mijn oog op een tv-docu over Artis.
De rode draad was zogenaamd de verbouwing van het olifantenverblijf, maar eigenlijk nog veel meer de werkwijze van de dierentuindirecteur die zich als een soort van zonnekoning gedroeg richting zijn eigen personeel, de Amsterdamse gemeenteraad, en het Artispubliek. Wat boften ze toch allemaal met zo’n visionair als dierentuindirecteur…
Wat ook door de hele docu heen liep, was de discussie van wat tegenwoordig de rol van dierentuinen is, als die er nog is.
Vroeger was alles beter??
Vroeger was het een veredelde kijkdoos; zoveel mogelijk dieren in een hok proppen om maar met zo hoog mogelijke dierenaantallen te kunnen pronken.
Maar gelukkig is dat denken al jaren geleden overboord gezet en zie je nu overal de focus van zoveel mogelijk dieren verzamelen verschuiven naar het opzetten van leefgebieden, waar dan dieren niet meer als afzonderlijke kijkobjecten, maar als onderdeel van een veel grotere groep leven, en zich vanzelf een stuk natuurlijker gedragen.
Wat mij betreft zeker een richting waardoor dierentuinen ook in de toekomst bestaansrecht hebben. Zelf vind ik het ook lekker, om als we ergens een citytrip van een paar dagen hebben, dan als tegenhanger van al het ‘betonnen stadse geweld’, een botanische tuin of een dierentuin te bezoeken. Boeiend dan om te zien hoe eigenlijk al die dierentuinen het samenbrengen van dieren per werelddeel of leefgebied hebben omarmd maar dan allemaal weer andere accenten leggen.
De dierentuin van Leipzig is wat mij betreft een voorbeeld van hoe een moderne dierentuin er uit zou moeten zien. Ruim opgezet waardoor dieren de ruimte hebben, en door het overvloedig gebruik van bomen en struiken een perfecte tegenhanger van al het stadse beton.
Natuurlijk
En tuurlijk speelt de vraag of het natuurlijk is om dieren in een dierentuin op te sluiten. Maar wat is tegenwoordig nog natuurlijk? Is het natuurlijk om dieren in het wild vrij te laten waarbij je weet dat hun leefgebied wordt bedreigd door ontbossing, stropers en nog veel meer? En is het beter voor de natuur om in plaats van dierentuinen te sluiten, met het vliegtuig richting Amazone of Afrika te gaan om de dieren in het echt te zien?
Wat mij betreft een heel grijs gebied, maar ik denk dat dierentuinen in de richting waarop ze nu gaan, ook zeker een rol hebben bij het ontwikkelen van het besef dat we niet alleen op de wereld zijn en dat we zuinig moeten omgaan met alles wat groeit en bloeit op deze aarde.
Dodencel
En ja, zonder twijfel moet er dan wel kritisch worden gekeken of de dieren die nu in een dierentuin zijn, daar allemaal wel op hun plek zijn. Met name bij grote vogels heb ik daar zo mijn twijfels bij. Zo waren we een keer in een vogelpark in Duitsland en daar zat een steenarend in een hok van hoogstens een meter of 10 lang.
Dat soort hokken mogen ze wat mij betreft liever gisteren dan vandaag nog sluiten, want iemand met het verstand van een garnaal ziet nog wel dat zo’n beest doodongelukkig is, en niet meer doet dan zijn leven uitzitten.