Bedelaars; ik kom ze in het centrum van Utrecht in alle soorten en maten tegen. Wat me dan opvalt is het duidelijke onderscheid tussen de ‘betaalde’ en ‘niet-betaalde’ bedelaars.
Met ‘betaalde bedelaars’ bedoel ik de door goede doelen, kranten of maaltijdbox bezorgende bedrijven ingehuurde studenten die vooral de populairste winkelstraten onveilig maken.
Als ik aan het begin van de Vredenburg in Utrecht sta, heb ik twee opties; ga ik richting het winkelgebied van de Steenweg en verder, of ga ik richting station. Afhankelijk van de keuze die ik daar maak, weet ik dan al met welk type bedelaar ik te maken krijg.
Check check
In de pauze kies ik vaak voor het winkelgebied van de Steenweg, en dan weet ik al exact welke betaalde bedelaars ik daar tegen kom. Tot in de puntjes hebben ze alles voorbereid;
- Bodywarmer aan ? Check.
- Strategisch opgesteld om maar geen passant te missen? Check.
- Openingsvraag (wat vindt u van…) paraat? Check.
Vanzelfsprekend hebben ze het werkgebied ook onderling verdeeld: eerst de maaltijdboxverkopers, 50 meter verderop de goede doelen, met weer 50 meter verder de krantenabonnementverkopers. En nu maar wachten op passanten om aan te klampen.
Station
Aan het eind van mijn werkdag kies ik voor richting station, dan weet ik al dat ik op mijn weg daar naartoe de ‘niet-betaalde’ bedelaars tegen kom. Vrijwel elke dag wordt ik aangeklampt door een bedelaar die zonder iets te zeggen een bekertje tegen me aanhoudt, met blijkbaar de bedoeling daar wat geld in te gooien.
Schrijnend
Iets voor de Noordertunnel richting perrons van Utrecht Centraal kom ik de wat mij betreft meest schrijnende vorm van bedelarij tegen.
Het type bedelaar dat daar sinds enige maanden zit, ken ik uit Praag. Daar zitten ze al sinds jaar en dag in grote getale op de Karelsbrug. Voorover geknield, met hun neus bijna op de stenen, met in hun groezelige handen een bekertje waar je geld in kunt gooien.
Ik ken de verhalen; het zijn vaak beroepsbedelaars, je moet er geen geld aan geven want dan hou je het alleen maar in stand, maar toch: je moet je menselijke waardigheid wel compleet verloren zijn om uren achtereen knielend op de grond te kunnen zitten, terwijl 99% van de mensen die passeren, je geen blik waardig achten, en je maar beschouwen als ongewenst uitschot. Wat doet het met je eigenwaarde om zo te moeten leven? Je moet de lust om te leven toch eigenlijk al hebben opgegeven om dat te kunnen doen?
In de Noordertunnel klampt meerdere keren per week een best goed in de kleren gestoken man, met een overduidelijk door drugs/alcohol getekend gezicht, me aan met steeds dezelfde wanhopige vraag ”mag ik u wat vragen: heeft u nog 1 of 2 euro voor me?”
Ondertussen in Houten
Ik loop verder, richting mijn trein naar Houten, een stad die qua afstand zo dichtbij is, maar op dit gebied mijlenver weg lijkt.
De wereld volgens Henk 